Onartu eta umiltasunez adierazi nahi al ditugu geure bizipenak?

Asertibitatea eta entzute enpatikoa

Gatazka baten aurrean, ohikoa da batak bestea aldatu nahi izatea, bestea gaizki ari dela pentsatzea, aldatu nahi izatea. Horren aurrean, aukeratu dezakegu egoera hori nola kudeatu: nirearekin irten nahi dut, zurearekin irtengo zara edo zurea eta nirea zainduko dituen irtenbide bat aurkitu nahi dut? Azkenengo aukera nahi badugu, Komunikazio Ez Bortitzak (KEB), batetik, gure helburua konexio-kalitatea lortu nahian jartzeko gogorarazten digu, eta ez bestea (edo bere jokaerak) aldatu edo emaitza zehatz bat lortu nahian. Eta, bestetik, jokaera guztien atzean ase nahian gabiltzan behar, balore edo bizitzako aspektu garrantzitsuak aurkitzeko bidean jartzen gaitu.

Bi erreminta nagusi eskaintzen dizkigu KEBak horretarako: asertibitatea eta enpatia, biak ere oso tresna boteretsuak. Asertibitatea lehendabizi norberak bere burua ezagutzean datza, ondoren nitaz adierazi eta kudeatu ahal izateko: “zer gertatzen zait egoera honetan? Zer dago bizirik nigan seme-alabak, bikoteak, nagusiak, lankideak esan edo egin duenarekin?” Hori argitzeko gakoak ematen ditu KEBak.

Asertibitatea lehendabizi norberak bere burua ezagutzean datza. Enpatia, aldiz, bestea bere jokaerekin zer esan nahian dabilen ulertzea da

Hainbat egoera edo erlaziotan garrasika, mehatxuka edo erantzun zakarretan aritu naiteke, eta, hau egiten dugunean, beharbada nire esana aintzat hartzea nahi izan dezakedalako izan daiteke. Adibidez, seme-alabei balore eta baliabideak eskaini nahi dizkiegu eta hainbatetan ez dugu jakiten beste era batera egiten; beste batzuetan, gure irizpideetan ere konfiantza behar izan dezakegu eta hainbat jarrera edo jokaera ikusten ditudanean kezka edo beldurra sartzen zait… Nire bizipenak argitu ondoren, nitaz hitz egiten has naiteke, egoera horretan pizten zaizkidan emozio eta beharrek niretzat garrantzitsuak diren alderdiez hitz egiten baitute. Hau egin ezean, zu hizkuntzara pasa ohi gara (epai, erru, kritika… bidez) eta honek bestea erasoan, defentsan edo azpiratze tesituran jarri ohi du.

Bestetik, gizakiak gara eta mugatuta, baldintzatuta, zaurituta gaude. Hori dela eta, batzuetan modu trakets edo mingarrietan aritzen gara. Horrelako egoeretan nola entzun eta ulertzen dut nire burua nire emozio eta jokaeretan? Nola onartzen dut nire burua harro ez nagoen jokaeretan? Nola adierazten ditut nire sentipenak erruan erori gabe? Orokorrean garrantzitsuak zaizkigun aspektu edo beharrizan batzuk zaindu nahian gabiltzalako izaten da. Eta horrek peaje bat ordaintzen du: guretzat garrantzitsuak izan ohi diren behar batzuk zaindu nahian, beste batzuk ez ditugula zaintzen. Onartu nahi eta umiltasunez adierazi nahi norbere bizipenak?

Bigarren erreminta enpatia da. Helburua kalitate oneko konexioa bilatzea baldin bada, garrantzitsua da ahal dudanean bestearen bizipenetara gerturatzea; hau da, bere jarrera eta jokaerekin zer esan nahian dabilen ulertzea. KEBak hau ezagutzeko gakoak ematen ditu, bestea ebaluatzera, epaitzera edo aldaraztera mugatu gabe.

Hau ezagutzeak lagundu gaitzake gizaki bezala osotasuna ikusten eta egoeraren irtenbiderako ate desberdinak irekitzen, ohikoak zaizkigun botere gudetan sartu ordez

Gure familia kideek, seme-alabek, lankideek edo nagusiak… kasurik egiten ez digutela pentsatzen dugunean, beharbada beraien erabakiak hartu nahian dabiltza, berauena ere entzuna izatea nahi izan dezakete, aintzat hartuak izatea bilatu dezakete, beraien barruak agintzen dionari kasu egitea; beraiei zentzua eta gustua ematen diena egin nahian ibil daitezke… eta, batzuetan, egiten duten modua -gurea bezala- traketsa edo mingarria izan daiteke.

Hau ikusteak ez du esan nahi dena justifikatuta dagoenik eta eskuak gurutzatuta geratuko garenik. Ez. Hau ezagutzeak, ohikoak zaizkigun botere gudetan sartu ordez, gizaki bezala osotasuna ikusten eta egoera honen irtenbideetarako ate desberdinak irekitzen lagundu gaitzake.

Nerea Mendizabalen webgunea / nereamendizabal.eus