Lehen ikasgaia adierazpen askatasunaren hauskortasunaz izan da duda izpirik gabe, Independentea proiektua sare sozialetan ezagutu eta horren zergatiaz eta berezitasunaz xehetasunak bilatu ditudanean. Hor jakin dut oinarrizko eskubide hori aho betean defenditzen duen jende askok, bapatean, haren ikusmoldearekin bat ez datozen iritziak ixiltzeko deliberoa hartu edo asumitu duen, «arduraz jokatuta» irakurritakoaren araberan. Zinez kostatu zait sinestea alor anitzeko pertsona adituen hitzek, edota euskara garbian eta argudio faltarik gabe idatzitako iritzi ezberdinek ez duten zutabe librorik topatu gure herriko zenbait hedabidetan. Alta, orri xuri horiek maiz betetzen dituzte hizkuntza arrotzetan eta egiaztatu ezinik zabaltzen diren teletipo egokituek. Egunero, Madrilgo, Washingtongo, Pariseko edo nik dakita nongo edozein koloreko ordezkarien iritzi zentzugabeak, kaltegarriak edo interes eskasekoak irakurtzea normala den paperretan, lekurik ez bertako mediku, terapeuta, biologo, psikologo, irakasle, laborari, pentsalari, idazle edo beste euskaldun anitzen gogoetentzat. «Je suis puni— Zigortua» izan da, Covid krisiaren lehen minututik nagusitu den izuaren eta hondamendi saiestezinaren testuingurua, beste perspektiba batetik begiratzen duena.
Hastapeneko harridurra erreakzioari gaina hartu dio laster tristurak, zentzura kasu bakana izatetik, Independentea hedabidean zetozen ideien kontrako jokabidea, zabala, asumitua, txalotua eta batzuetan mespretxagarria izatera pasatu bait da, sare sozialetan bereziki. Giro nahasiak leku gutti utzi dio beraz perspektiba ezberdinak eztabaidatzeari, eta datu eta neurri uholdean ito da, onura/kalteen oreka zaintzeko begirada. Adierazpen askatasunaren hauskortasunaz zinezko gogoeta ekar dezala lehen ikasgai honek.
Anitz ikasi dut ere Euskal Herritarren aniztasunaz. Ez da gauza berria Europako txoko honetan, jendarte zabala eta irekia osatzen dugula baina eskertzen da, izkin ezberdinetan proiektu edo bizi modu ezohikoetan dabilen jendeaz jakitea, aditu eta profesionalen ikuspunduak entzutea, eta haizea kontra izan arren, barne segurtasun handiz, bere pentsamendua agertzen duen jende andana ezagutzea. Jende anitz gara, Covid aitzineko garaitik ere, mundu honetan zerbait errotik aldatu behar dela sinesten dugunok. Mundua desorekatua da erabat, alor guztietan eta desoreka hori, azken urte huntako egoerarekin biderkatu, azkartu dela errango nuke. Biderkatu dira ere mundua eta bizia ikusteko moduak, errealitateak, sinesmenak eta zalantzak. Biderkatu dira ere informazio iturriak, sinesgarri izateko irizpideak, manipulatzeko jokoak. Asko galdu gara azken boladan, izutu, ito, urrundu eta batzuetan ere aurkitu gara.
Asko galdu gara azken boladan, izutu, ito, urrundu eta batzuetan ere aurkitu gara
Denbora anitz beharko dugu denok, azken hamabi hilabeteetako betekada digeritzeko eta gertatzen ari denari begirada hotza jartzeko. Areagotu da jendearen polarizazioa, denok alde edo kontra izan behar dugu, neurrien alde, edo kontra, zifreen irakurketen alde, zientziaren, alde kontra, nabardurarik izan daitekeen bilatu gabe, besteak zer adierazi nahi duen zuzen bilatzen gogoetatzen saiatu gabe… Nire ustez ez da batere kasualitatea, «zatitu agintzeko» lelo zaharra modan da beti… Espero dezagun, ligeriketa ondoko puzkerra bota eta gero, azkenean ohartuko garela, haizeak batzuetan alde eta bestetan kontra dugula denok, euskaldun izan, afrikar, migrante, gay, maskara zale, txertoren aurkari, pobre, alai edo depre… ingurumenaren edo ekaitzaren jatorriaren arabera. Eta agian gogoratuko gara ere ekaitza ondoko kalteak konpontzeko eta gauzak hobeki bersortzeko, jendartearen indarra, aniztasuna eta gogoa batzea izaten dela, aitzina behatzeko gauzarik onena.
Bukatzeko, Independentea aurrera atera duen jendetik ikasi dut ere. Ez zen erraza izan behar, iazko testuinguruan eta hastapenetik erori den irain eta jarrera mespretxagarri guztien aurrean, horrelako lan baten kudeatzeko behar den segurtamena eta indarra metatzea. Horrek erakusten du berriz, ideia bat argi duzunean, barnetik ateratzen zaizunean, bidean aitzina zoazela jomugara. Zorionak egindakoagatik, milesker ikasitagoarengatik eta besarkada bat emandako guztiarengatik.
Hausnarketarako, elkarri begiratu eta sentipenak nahiz pentsamolde desberdinak partekatzeko lur gozoa jarri duzu asmo oneko jende ororen eskura, Jasone. Modu onberan egin duzu ahalegin hau, ni pesimistagoa naiz, ordea. Eta pesimistagoa naiz ikusi eta sentitu dudanean nola lerrokatu diren euskal komunikabide nagusi ia, ia, ia guztiak piramide zorrotzaren puntatik datozen mezu/aginduekin, nola inteligentzia atera den erabat kalteturik eta nola dogmak ezartzeko baliatzen diren tresna guztiak erabiliak izan diren disidentzia txikienaren aurka ere.
Askoz gauza gehiago esan litezke baina nahikoak dauzkat aipatutakook panorama itsusi hau agerrarazteko. Pena eta amorrua biltzen zaizkit soinean baina zure jarrerari kasu eginez ez dela dena galdu, sozial eta politikoki oso atzera egin dugun arren, eta jaioko direla aukera berriak mundu justu eta atsegin baten xerkan.
Ongi izan, Jasone, izan bizi-poza.
Milesker Gorka,
Optimista izan nahi dut egia…sinisten dudalako batzuetan esperientzia ezkorrenak pasa behar ditugula, gauza baikorrez ohartzeko eta segundu bat, gertakari sinple bat nahikoa izan daitekeela, ustez aldaezinak diren errealitate batzuk dida batean iraultzeko.
Gora bihotzak !