Prentsa-agiria
Bat Gara prozesuan esku hartzen dugun independentistek, gure iritziz Estatu egiazki demokratikoa zer den abenduaren 7an Durangon zehaztu genuen, Euskal Herriko eskualde ezberdinetan eztabaida publikoak egin ondoren.
Orain, justizia gauzatzeko euskal nazioaren eta herritarren oinarrizko eskubideak eta betebeharrak zein liratekeen zehaztu nahi dugu. Horretarako, otsailean eta martxoan eztabaida publiko berriak Euskal Herriko eskualde ezberdinetan eginen ditugu, eta martxoaren 22an, Gasteizen, eguerdiko hamabietan, nazio mailako biltzarra eginen dugu.
Lehen bilkura, otsailaren 8an, larunbatez, Iruñeako LABAn, arratsaldeko seietan.
Durangon 2024ko abenduaren 7an adostutakoa:
Estatu euskalduna eta demokratikoa nahi dugu
Bat Gara prozesuan esku hartzen dugun independentistak autodeterminatzen gara: euskal nazioarentzat Estatu euskalduna eta demokratikoa nahi dugu.
Nazio izateko, herritarrek elkarrekin bizitzeko nahia ukan behar dute. Nahi hori ukaiteko, beren artean justizia gauzatu behar da, hau da, eskubideen berdintasuna. Justizia gauzatzeko, egiazko demokrazia behar da.
Herritarron artean egiazko demokrazia izateko arau demokratikoak zein diren zehaztu dugu. Behar dugun Estatu euskaldunaren instituzio politikoak arau demokratiko hauekin ibili behar lirateke.
Egiazko demokrazia ideal bat da, baina ideal horretara ahal bezainbat hurbiltzeko ahalegin guziak egin nahi ditugu.
Munduko herritar guzien arteko injustiziak desagerrarazi nahi ditugunez, euskal nazioko herritarrok munduko gainerateko nazioekin elkarlana egin nahi dugu.
Estatu egiazki demokratikoa
Gure iritziz, hauek dira euskal nazioko herritarron artean egiazko demokrazia izateko arau demokratikoak:
- euskal nazioko herritar guziek erabaki politikoetan, hau da, herritarren elkarbizitza antolatzeko erabakietan, zuzenki esku hartu ahal izatea;
- herritar guziek erabakiei lotutako argibide guziak gardentasun osoz esku artean ukaitea;
- herritarren pentsamenduaren eraikuntzarako tresnak herritarren eskuetan izatea:
- herritar guziek komunikatzeko tresna guziak erabiltzeko posibilitate berdina ukaitea;
- hezkuntza sistema herritarren eskuetan izatea;
- erabakiak hartu aitzin, herritarren arteko adostasuna lortzeko ahaleginak egitea; lortzen ez delarik, erabaki bat indarrean sartzeko, erabakiak erabakitzaileen gehiengo zabalaren onespena izatea eta erabakiarekin bat egiten ez dutenentzat aterabide bat xerkatzea;
- erabakiarekin bat egiten ez dutenek, aseak ez izatea onartzea;
- erabakiak gauzatzeko, gauzatuko dituzten egileei eginbehar zehatzak agintzea; egile hauek aldizkatzeko ahaleginak egitea eta edozein unetan aldatu ahal izatea.
Bat Gara prozesuan erabiltzen ditugun kontzeptuen definizio adostuak:
Euskal = euskarari dagokiona eta Euskal Herriari dagokiona (Euskaltzaindiaren hiztegia).
Independentzia = bizi den lurraldean, beste kolektibitate baten aginpidearen mende ez dagoen kolektibitatearen egoera, barne eta nazioarteko subiranotasunean gauzatzen dena eta Estatuaren unitate politikoa dagokiona (Elhuyar hiztegia).
Estatu = unitate politiko burujabea den nazioa, nazio zatia edo nazio multzoa (Euskaltzaindiaren hiztegia).
Nazio = bere batasunaren ezagutza eta elkarrekin bizitzeko nahia ezaugarritzat dituen gizataldea (Euskaltzaindiaren hiztegia).
Burujabe = askea, bere buruaren jabe dena, inoren mende ez dagoena (Euskaltzaindiaren hiztegia).
Demokrazia = boterea herriarengan datzala dioen doktrina politikoa (Elhuyar hiztegia).
Bat Gara
Halako adierazpenetan faltan botatzen dut, justitizi sistema propio bat edukitzea. XIX mendean, foruekin batera galdu (kendu) zigutena.
Ordurarte epaileek bertakoak ziren eta gure antolamendura egokitutako legeetan (herri foruak eta orokorrak) jarduten ziren.
Oraingo epaile eta justizia espainolarekin edo frantzesekin egunero ikusten dugu haien eragina, euskara dala ta adibidez.